بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت آموزش عالی هنر در ایران (از دیدگاه اعضای هیئت علمی هنرهای نمایشی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه صدا و سیما

چکیده

آموزش های دانشگاهی بالاترین سطح آموزشی هر کشور قلمداد می شوند و دانشگاه ها بر اساس سطح پیشرفت و نیازهای جامعه مأموریت هایی مانند آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی را بر عهده دارند. کیفیت آموزش دانشگاهی، کیفیت فرایند آموزش و یادگیری، کیفیت مهارت و آموخته های دانش آموختگان در آموزش عالی سازماندهی می شوند. تعلیم و تربیت نیروی انسانی هنرمند، پژوهشگر، ماهر و کارآفرین در هنر، گسترش آموزش عالی هنر متناسب با نیازهای جامعه، دانش افزایی و توانمندسازی نیروی انسانی از اهداف عمده ی آموزش عالی هنرند. امروزه کیفیت ساختار نظام آموزش عالی هنر و برنامه ریزی آن مطلوب نیست. شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت این عرصه ی آموزشی، هدف اصلی پژوهش حاضر است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل 140 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما بوده و 103 پرسشنامه تکمیل و ارسال شده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ای که پژوهشگر طراحی کرده است، استفاده شده است. برای روایی محتوایی از قضاوت اساتید خبره ی هنر استفاده شد و محاسبه ی میزان پایایی با استفاده از آلفای کرون باخ، معادل 91 درصد، انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای و آزمون رتبه بندی میانگین فریدمن) انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهند که به ترتیب عوامل آموزشی، انسانی، محیطی و ساختار نظام آموزشی در ارتقای کیفیت آموزش عالی هنر مؤثرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of the Effective Factors in Improving Art Higher Education Quality in Iran

نویسنده [English]

  • Mojtaba Dastour
چکیده [English]

University education is considered as the highest level at academic training in every country and the missions of universities are to educate students, research and provide professional services, depending on the scientific development and society needs. Improving the quality of university training, the quality of teaching and learning process, and the quality of graduates’ skills are the tasks a higher education curriculum is assigned. Training and educating artistic forces and researchers, expanding art higher education in line with the needs of the society, increasing knowledge and empowering human resources who are active in art training are among the main goals of the higher education of art. Quality of art higher education has been afflicted with weaknesses and shortcomings in the structure of education and planning systems. The main purpose of this study is to identify the factors affecting the art higher education quality. The research method is descriptive. The population consists of IRIB faculty members (140 people) and the sample was 103 people (completing and submitting the questionnaire). A researcher-madequestionnaire was used in order to collect the information. To measure the content validity, skilled art teachers were asked to give their opinions. The reliability was calculated as 91% through Cronbach’s alpha. Data analysis was conducted using descriptive statistics and inferential statistics (one-sample t-test and Friedman’s average ranking test). The results show that educational, humanitarian, environmental and educational systems are respectively effective in improving the quality of the higher education of art.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Higher Education of Art
  • Quality
  • Educational Factors
  • Humanitarian
  • Environmental and Structure of Educational System
 - آزاده‏ فر، محمدرضا (1388)، «کارایی نهادهای آموزش هنری بر بنیان‌های متغیرهای اقتصادی»، فصلنامه‏ ی انجمن آموزش عالی ایران، 2، صص. 136 -119.
- اشرافی، کیان (1391)، «بررسی علل عدم پاسخگویی آموزش هنر در مراکز آموزش عالی هنر ایران با نگاهی به آموزش رشته گرافیک»، مجموعه چکیده مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، ص 56.
- بازرگان، عباس (1383)، ارزشیابی آموزشی، انتشارات سمت، تهران.
- بازرگان، عباس (1391)، «آموزش پژوهش محور رویکردی برای نیل به دستاوردهای یادگیری آموزش هنر»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، صص. 24 -22.
- برنامه‏ ی آموزشی رشته‌های هنری (کارشناسی کارگردانی تلویزیون و هنرهای دیجیتال) مصوب شورای گسترش آموزش عالی، 23/3/1383.
- جایگاه هنر در نقشه جامع علمی کشور، 1389.
- حسن‌زاده، رمضان (1390)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، نشر ساوالان، تهران.
- حسینی، سید محمد؛ عزیزی، سید محمود؛ مطور، معصومه (1391)، «الگویی برای بازنگری در برنامه ‏ی درسی آموزش عالی هنر»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، ص 24.
- ذاکر صالحی، غلامرضا (1391)، «تحول الگوهای مختلف دانشگاهی و جایگاه آموزش هنر در آن‌ها»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، صص. 97-77.
- رضایی، منیره (1392)، «تربیت هنری در نظام آموزش عالی هنر»، فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، سال چهاردهم، شماره 22، ص 92.
- زارع، بیژن مرضیه زارع (1391)، «نقش پژوهش‌های کاربردی و ارزیابی در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی اجرایی آموزش هنر»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، صص. 76-51.
- سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1384)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگاه، تهران.
- سلیمی، سید جواد (1391)، «مطالعه ‏ی تطبیقی نحوه‏ ی پذیرش دانشجوی کارشناسی هنر در ایران و 9 کشور جهان»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، ص 20.
- سند توسعه ‏ی آموزش عالی هنر، معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، 90.
- سوداگر، محمدرضا (1391)، «سمت‌وسوی تفکر در آموزش هنر»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، ص 69.
- صالحی، سودابه (1391)، «گفتمان خلاقیت و آموزش هنر؛ مورد پژوهی یک تدریس»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، 80.
- صباغیان، زهرا (1383)، اصول مدیریت کلاس در آموزش عالی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
- عماد زاده، مصطفی (1384)، اقتصاد آموزش و پرورش، انتشارات جهاد دانشگاهی، اصفهان.
- فراستخواه، مقصود (1388)، دانشگاه ایرانی و مسئله کیفیت، انتشارات آگاه، تهران.
- فرهمند خواه حسن؛ دستور، مجتبی؛ سفلایی، احمد (1391)، «ارزیابی برنامه درسی هنر در آموزش عالی»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، ص 42.
- فلاح، وحید؛ رضایی راد، مجتبی (1388)، رابطه ‏ی آموزش هنر با رویکرد تربیت هنری با خلاقیت دانش ‏آموزان پایه‏ ی پنجم ابتدایی، طرح پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری.
- کشاورز، محمدعلی؛ سلطانی کیا، حسین (1384)، آموزش نقاشی و کاردستی، شرکت چاپ و نشر کتاب‏های درسی ایران، تهران.
- محمدزاده، مهدی (1384)، «آموزش و حیطه کیفی هنر»، اولین هماندیشی معنویت و هنر، فرهنگستان هنر، صص. 271-263.
- مریدی، محمدرضا (1390)، بررسی تطبیقی آموزش آماتوری هنر و آموزش همگانی هنر در آموزش عالی هنر ایران، طرح پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات.
                         (1391)، «مطالعه‏ ی تطبیقی آموزش عالی و آموزش آماتوری هنر در ایران»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، صص. 342-329.
- مهدی‏زاده تهرانی، آیدین؛ عظیمی، شادی (1391)، «بررسی ارزشیابی آموزشی در آموزش عالی هنر»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، صص. 266-247.
- مهرمحمدی، محمود (1383)، آموزش عمومی هنر: چیستی، چرایی و چگونگی، انتشارات مدرسه، تهران.
                            (1390)، «تبیین چرخش زیباشناسانه در تعلیم تربیت: درس‌های خرد و کلان برای بهبود کیفیت آموزش با الهام از عالم هنر»، فصلنامه‏ ی تعلیم و تربیت، شماره‏ ی 105، صص. 34-11.
- میرزا‏بیگی، علی (1380)، برنامهریزی درسی و طرح درس در آموزش رسمی و تربیت نیروی انسانی، انتشارات یسطرون، تهران.
- نجومیان، امیرعلی (1391)، «نقش پارادایم‌های نظریه و نقد هنر در آموزش عالی هنر»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آموزش عالی هنر، صص. 246-231.
- نیستانی، محمدرضا (1383)، ارزیابی در آموزش عالی، قابل‌دسترس در وب‌سایت اینترنتی
 http://www.educationplan.persianblog.com
- یمنی دوزی سرخابی، محمد (1380)، درآمدی به بررسی عملکرد سیستمهای دانشگاهی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
                                         (1391)، کیفیت در آموزش عالی، انتشارات سمت، تهران.
-         Carline, A. (1968), draw they must: A History of the teaching and examining of art, Londen: Edvard Arnold.
-         Harvey, l. & Green, D. (1993), Qulity in higher education, Swedish Quality conferance, goteborg:
www.uce.org,publicatoions/goteborg/goteborg/pdf.
-         Hotchison, R., & Feist, A. (1991), Amateur arts in the UK, London: Policy studies institute.
-          Kraus,B. A. (1968), History of German art education and contemporary trends, Unpublished doctoral dissertation, the Pennsylvania State University, University Park, PA.
-          Mehrmohamadi, Mahmood, (2003), "Art education in Iran: Reclaiming the Lost Ground", Humanities, Vol. 10.
-         Reinhartz, R. j. (1997), Teaching and Learning in Elementary School. Princeton, NC: Merrill Co.
-         Stankiewicz, T. A. (1992), “Constructing an international history of art education: periods, patterns, and principles”, International Journal of arts education.