TY - JOUR ID - 679 TI - آیین نمایشی شیر در ششتمد سبزوار: بازنمایی جهان‌بینی‌ها و ارزش‌های فرهنگی در آیین JO - نامه هنرهای نمایشی و موسیقی JA - DAM LA - fa SN - 2008-2649 AU - ملکوتی‌فر, ولی‌الله AU - غربی, موسی‌الرضا AU - موسوی, محمدحسن AD - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار AD - دانشجوی دکتری انسان‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 9 IS - 17 SP - 35 EP - 48 KW - آیین شیر KW - آیی نهای سنتی عزاداری KW - ششتمد سبزوار KW - تصویر فرهنگی امام KW - الهیات شیعی KW - پیشواگرایی DO - 10.30480/dam.2019.679 N2 - آیین شیر، آیینی عاشورایی است که در برخی نقاط ایران به‌ویژه ایران مرکزی مانند یزد، شاهرود به‌طور گسترده اجرا می‌شود. در آیین شیر که در ایام عزاداری امام حسین (ع) اجرا می‌شود، فردی با پوشیدن لباس و زدن ماسکی به صورت به‌شکل شیر درآمده، با انجام حرکات و آواهایی در میان عزاداران حسینی به‌طور نمادین به عزاداری و سوگواری سید و سالار شهیدان می‌پردازد. این پژوهش به بررسی انسان‌شناختی این آیین در منطق‌هایی از جنوب سبزوار می‌پردازد. در این راستا روایت‌های مختلف شیر در نظام آیینی عاشورای ششتمد سبزوار مورد اشاره و بررسی قرار گرفته است. این بررسی با رویکردی هم‌زمان و ملهم از بحث نظری ویکتور ترنر  در باب نمادهای آیینی به تجزیه و تحلیل آیین مورد نظر در ششتمد می‌پردازد. نتایج این مطالعۀ مردم‌نگارانه، نماد آیینی شیر را به مثابه نمادی دارای تراکم معنایی مطرح می‌سازد. این تراکم در یک تکثر معنایی در طیفی از مسائل عاطفی تا هنجاری در خدمت ارائۀ تصویر فرهنگی امام (ع) در جامعۀ مورد مطالعه است. این تصویر فرهنگی را می‌توان از خلال ترکیب عظیمِ مظلوم نشان داد. چنین تصویری از امام مبین نوعی جهان‌بینی و الهیات شیعی است که در آن امام در رأس هرم و در مرحلۀ ماقبل خدا قرار می‌گیرد؛ درنتیجه همۀ اشکال هستی در ذیل آن تعریف شده و در خدمت آن و در کنترل او می‌باشند. چنین الهیاتی در سطوح خردتر خود را در برخی از ارز ش‌های فرهنگی جامعه مانند پیشواگرایی نشان می‌دهد. UR - http://dam.journal.art.ac.ir/article_679.html L1 - http://dam.journal.art.ac.ir/article_679_da0cc4c241a2f694b374f62c13af62cb.pdf ER -