دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
بررسی جنبه های نمایشی در آ یینها و رسم های مردم کمیجان ایران
17
5
FA
محمد
عارف
0000-0002-6804-7716
.استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، استان مرکزی، شهر اراک
m.aref@iauctb.ac.ir
سیدمصطفی
مختاباد
0000-0001-9259-873X
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، استان تهران، شهر تهران
mokhtabm@modares.ac.ir
مژگان
حیدری
کارشناس ارشد مرد مشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، استان مرکزی، شهر اراک
mojganheydari55@yahoo.com
10.30480/dam.2011.33
چکیده
هدف این مقاله بررسی جنبه های نمایشی 78 آ یی ن نمایشی مردم کمیجان، میلاجرد و 67 روستای تابعه است.
شهرستان کمیجان دارای 206 پارچه آبادی و حدود 45 هزار نفر جمعیت است، که تقریباً نیمی از جمعیت کل
آن را زنان تش یکل می دهند. مردم شهرستان کمیجان به سه زبان تاتی، آذری و فارسی گفت وگو میکنند. این
مقاله محصول 16 ماه مطالعات میدانی نگارندگان در 67 روستای کمیجان است که در نهایت به دست هبندی،
بازنگری و کشف 48 آ یین نمایشی بومی بکر و بسیار قدیمی منتهی گردیده است. محور اصلی نمایشگران
آ یین ها در کمیجان، زنا ناند. یافته ها نشان می دهد زنان کمیجان علاوه بر جایگاهی کلاس کی به نام کدبانویی
یا «پادشاه خانه » که از دوران ایران باستان به ارث گرفته اند، در بسیاری از فعالیت های اجتماعی از جمله
کشاورزی، دامداری و اداره امور خارج از منزل حضوری رسمی دارند. اما از آنجا که در نهاد فرهنگی
روستاهای کمیجان، تقسیم وظایف زنان و مردان از دیرباز وجود داشته و زنان به عنوان طیفی از جامعه
روستایی، بخش مهمی از حلقه های مشارکت اجتماعی را بر عهده داشت هاند، می توان اذعان کرد که بیش از 80
درصد از نمایشگری های سنتی بر عهده زنان بوده است. مقاله به روش میدانی )مشاهده مشارکتی( و استفاده
از تکنیک مصاحبه و فیلم برداری تنظیم گردیده است.
آ یین,نمایش,زنان نمایشگر,کمیجان,فرهنگ,پادشاهی خانه
http://dam.journal.art.ac.ir/article_33.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_33_3eb5fbde7c0bf707414ceea2c6420798.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
مطالعه تطبیقی «سینمای معناگرای ایران » از دو منظر: بومی گرایی و شرق شناسی (با رویکردی به فیلمهای: “زندگی و دیگر هیچ“؛ “رنگ خدا“؛ و “خیلی دور، خیلی نزدیک“)
34
19
FA
بهاره
ابراهیمی
کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه علم و فرهنگ، استان تهران
e.bahareh@gmail.com
فرزان
سجودی
دانشیار دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
fsojoodi@gmail.com
10.30480/dam.2011.34
چکیده
در این مقاله «سینمای معناگرای ایران » از دو منظر متفاوت و با توجه به دو رویکرد عمده به این نوع سینما
بررسی شده است. دیدگاه نخست، که دیدگاهی حمای تکننده از این سینماست، در قالب بومی گرایی مورد
بررسی قرار گرفته است؛ و دیدگاه دوم، که نگاهی انتقادی به این سینما دارد، در قالب گفتمان شر قشناسی. هم
بوم یگرایی و هم شرق شناسی مربوط به حوزة گفتمان پسااستعماری اند که به عنوان چارچوب نظری مقاله از
آنها استفاده شده است. پرسش اصلی مقاله حاضر در این باره بوده است که این دو رویکرد چگونه به تب یین
پدیدة هنریِ واحدی چون «سینمای معنا گرای ایران » می پردازند. فرضیة پژوهش به این صورت مطرح شده
است که دو رویکرد بوم یگرایانه و شرق شناسانه، این سینما را از دو بافت گفتمانی متفاوت تحلیل میکنند، اما
عملکردشان در نهایت هم سو است و اینها به نتایج مشابهی می رسند. برای تحقیق در این زمینه، سه فیلم مشهور
از این حوزة سینمایی، از دیدگاه های بومی گرایی و نیز گفتمان شر قشناسانه به صورت موردی بررسی شده و
نتیجه گیری این گونه بوده است که رویکردهای کاملاً متضاد مذکور، در جایی با یکدیگر همپوشانی مییابند که
تمایز بین فرهنگ های شرقی و غربی را از طریق دوقطبی سازیِ فرهنگی بازتولید م یکنند.
شر قشناسی,بومی گرایی,سینمای معناگرای ایران,تمایز فرهنگی,زندگی و دیگر هیچ,رنگ
خدا,خیلی دور خیلی نزد کی
http://dam.journal.art.ac.ir/article_34.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_34_3c09a2149d2fcd78c44dbb0d0fed70a1.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
خوانش فیلم “ ساحره“ از منظر مباحث لکان
46
35
FA
فریده
آفرین
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، استان تهران، شهر تهران
farideh.afarin@gmail.com
اشرف السادات
موسو ی لر
استادیار دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، استان تهران، شهر تهران
amosavilar@gmail.com
10.30480/dam.2011.35
چکیده
مقالة حاضر به تحلیل برخی دیدگاه های لکان در فیلم ساحره می پردازد. لکان نظریات متعددی را بعد از فروید
به حوزه روان شناسی وارد کرد. مفاهیمی مانند منِ چندوجهی، سه نظم خیالی و نمادین و واقعی، مرحلة آ یین ه،
دیگری، نرینگی، نیاز، خواست، میل و کثرت دال ها از مفاهیم لکانی هستند. این مفاهیم در بخش نخست با
عنوان مبانی نظری بررسی می شوند. بخش دوم مقاله به بررسی و تحلیل این فیلم بر اساس مفاهیم نام برده
اختصاص دارد. بر اساس خوانش لکانی، شخصیت اصلی فیلم، بهرام، نمایانگر منِ چندوجهی است و از مرحلة
آ یینه به درستی عبور نکرده است. رفتارهای او نشان دهندة علاقه به بازگشت به دورة نظم خیال یاند. رعنا،
شخصیت دیگر فیلم در جاهایی این میل را نشان می دهد. ورود رعنا و بهرام به عالم همدیگر، نوعی ورود به
زبان عالم آنهاست که نشانه از ورود به عالم نمادین از پیش موجود دارد. سکوت مادر بهرام و حس مرگ
ناشی از صحنة ارگ بم، ورود به «نظم واقعی » است. در این فیلم مردان به علاوة رعنا )تا مدتی( به سبب داشتن
قدرت، کمتر از زنان احساس اختگی میکنند. در نهایت، این بررسی نوعی تحلیل متنی برای شناخت هر چه
بیشتر لایه های ضمنی و پنهان فیلم را به دست می دهد
فیلم ساحره,مفاهیم لکانی,خوانش لکانی,معانی ضمنی
http://dam.journal.art.ac.ir/article_35.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_35_e9779575936e0660bb78814b8c7aa03c.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
رهیافتی پدیدارشناختی - هرمنوتیک نسبت به سینما
62
47
FA
مهدی
ناظمی قر ه باغ
دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه اصفهان، استان اصفهان، شهر اصفهان
s.m.nazemi.g@gmail.com
محمدجواد
صافیان
استادیار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان، استان اصفهان، شهر اصفهان
safian@ltr.ui. ac. ir
10.30480/dam.2011.36
چکیده
فهم پدیدارشناسانه سینما، در حوزه فلسفه سینما قرار می گیرد. در پدیدارشناسی متعارف، وابستگی سوژه و
ابژه به یکدیگر مطرح می شود، اما در روش پدیدارشناسی هرمنوتیک هیدگر، به نوعی دوسویه سوژه ابژه
کنار می رود و جای خود را به در عالم بودنِ دازاین می دهد. بر همین اساس، پدیدارشناسی هیدگر متقدم،
راهی برای فهم امکانات وجودشناسانه دازاین می شود. پدیدارشناسی در نظر هیدگر متأخر، بدل به امکانی
برای اندیشیدن می گردد و در واقع شیوه ای هرمنوتیکی را برای تفکر در ظل تاریخ وجود شکل می دهد. گادامر
لوازم پدیدارشناسی هرمنوتیک را در تفکر هیدگر بسط می دهد و با آموزه هایی چون رد تفکیک صورت از
محتوا در فهم اثر و توجه به عالم، تمهیدات مهمی را در این روش، ایجاد می کند. در پدیدارشناسی متعارف
سینما، دیدگاه هایی واقع گرا یا نشانه گرا در باب چیستی فیلم و نحوه درک مخاطب بیان م یشود. در نگاه
پدیدارشناسی هرمنوتیک، با نفی تفکیک صورت از محتوا و توجه به آموزه عالم و تکنیک می توان سینما را به
مثابه عالم منکشف از مجلای تکنیک سینمایی فهم کرد
پدیدارشناسی - هرمنوتیک,فلسفه سینما,پدیدارشناسی سینما,عالم
http://dam.journal.art.ac.ir/article_36.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_36_7277356820ec062df0bd4e0062119867.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
قابلیت های هنر اسلامی در موسیقی تصویر در بررسی نمونه ای دو اثر ساخته شده در ایران
80
63
FA
امیرحسن
ندایی
0000-0001-9394-2109
استادیار دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، استان تهران، شهر تهران
amir_nedaei@modares.ac.ir
10.30480/dam.2011.37
چکیده
هنرهای اسلامی، دربردارندة گرایشی عقیدتی و بنیانی معرف تشناسانه اند. نگاه هنرمند در این جهان
درون گرایانه و حقیقت جویانه است. این خصوصیت با ویژگی ذاتی هنر موسیقی که اساساً هنری تجریدی
است در برخی عناصر مشابهت مییابند. ویژگی های هنر اسلامی در تصویرپردازی به نوعی رمزگان سازی
وابسته است که خاص هنر اسلامی است. به همین دلیل باید هنر اسلامی و برابرسازی آن در موسیق یتصویر
را بر مبنای این رمزگان های تصویری مورد بررسی قرار داد. در سال های گذشته دو قطعه موسیق یتصویر
در ایران ساخته شد هاند که عناصر بیانی هنرِ مبتنی بر عرفان اسلامی در آنها، ب هعنوان اساس بیان تصویری
بهکار رفته اند. این نمونه ها که به مفاهیم هنرهای اسلامی پرداخت هاند، نشا نگر این نکته اند که موسیق یتصویر
به عنوان یکی از پرمخاطب ترین و تأثیرگذارترین اشکال تصویرسازی در سینما و تلویزیون، م یتواند زمینه ای
مناسب برای بیان مفاهیم هنرهای درو نگرا مانند هنر اسلامی به حساب آید. بر همین اساس، این مقاله تلاش
دارد تا به بررسی قابلیت های هنر اسلامی در این شیوة تصویرپردازی بپردازد. بررسی این عناصر مانند
بنیان های خیال انگیز هنر اسلامی، نگاه نمادین به جهان پیرامونی، استفادة هنرمند از اندیشة عرفانی، کارکرد
موسیقی، و نیز چگونگی تأثیرگذاری بر مخاطب از طریق آشنایی با رمزگان های آشنای ذهنی آنها، نشان
می دهد که هنر اسلامی قابلیت های ویژه ای در عرصة تصویرپردازی رسانه ای دارد
هنر اسلامی,موسیقی تصویر,ویدیوکلیپ,هنر عرفانی
http://dam.journal.art.ac.ir/article_37.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_37_9ece3afefa38b77e3dd4c4b3f8788fd3.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
بررسی دوازده اصل بازیگری در انیمیشن
99
81
FA
محمدرضا
حسنائی
.استادیار گروه انیمیشن، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
hosnaee@art.ac.ir
10.30480/dam.2011.38
چکیده
بازیگر از ارکان هنرهای نمایشی به شمار می آید. بخش مهمی از تولید احساس درامات کی و انتقال آن به
بیننده بر عهده بازیگر است. بینندگان و دوستداران فیلم نیز بیشتر از هر عنصر دیگری با بازیگران ارتباط
برقرار میکنند. نظام ستار هسازی به عنوان کیی از موفق ترین نظام های اقتصادی هالیوود بر همین اساس
شکل گرفته است. بدین خاطر همواره مسائل گوناگونی در مورد بازیگری در سینما و تئاتر مطرح است. اما
در حوزه انیمیشن این مقوله همواره مهجور واقع شده است. آیا همة آنچه که در مورد بازیگری انیمیشن
لازم می نمایند، در بازیگری سینما و تئاتر گفته شده اند؟ البته چنین نیست. گرچه بازیگری در سینما و تئاتر
و انیمیشن مشترکات زیادی دارد، اما از آنجا که همه این هنرها ویژگی های منحصر به فرد و خاص خود
را دارند، بازیگری نیز از این قاعده مستثنی نیست. به عبارت دیگر، بازیگری در هر کی از این هنرها دارای
ویژگی هایی است. البته هدف این مقاله بررسی اختلافات موجود میان بازیگری در انیمیشن مقایسه آن با
سینما و تئاتر نیست بلکه در نظر دارد که اصول بازیگری در انیمیشن را که گاه با سینما و تئاتر مشترک است
و گاه نیز متفاوت تب یین کند. به خاطر فقدان رویه واحد در خصوص بازیگری انیمیشن، نگارنده سعی دارد با
استناد به نظریه ها و رهیافت های متخصصان هنر انیمیشن، به اصولی دست یابد که براساس آنها بتوان یکفیت
بهتری را در بازیگری فیل مهای انیمیشن شکل داد و به وجود آورد.
بازیگری,انیمیشن,کاراکتر,تئاتر,سینما
http://dam.journal.art.ac.ir/article_38.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_38_992597900fc5203b19edaed51cec37b2.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
بررسی و تحلیل تطبیقی شاخص های تأثیرگذار بر مدیریت تولید فیلم انیمیشن و فیلم زنده )از منظر کارگردانی(
118
99
FA
محمدعلی
صفورا
0000-0003-4886-2462
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
safoora@modares.ac.ir
محمدتقی
آشوری
استادیار دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، استان تهران
ashouri@art.ac.ir
کامران
افشار مهاجر
استادیار دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، استان تهران
afshar@art.ac.ir
سیدبدرالدین
احمدی
کارشناس ارشد (مربی آموزشی) دانشکده هنر و معماری ، دانشگاه تربیت مدرس، استان تهران
sbahmadi@modares.ac.ir
10.30480/dam.2011.39
چکیده
کارگردان مسئول و به وجودآورنده اصلی فیلم است. در کارگردانی فیلم، شناختِ تمامی عناصر بیانی سینما
بسیار اهمیت دارد. کارگردان فیلم انیمیشن و زنده می تواند به کمک شناختِ عناصر و تمهیدات خاص هر دو
رسانه، در تر یکب با تخیل خلاقانه خود، بر امکانات بیانی هر دو رسانه بیفزاید. در بُعد تولید، مهم ترین وظیفه
کارگردان، فراهم آوردن شرایطی است که گروه تولید بتواند تمامی تخصص و خلاقیت خود را هم سو با
اهداف پروژه به کار گیرد. هدف این تحقیق، یافتن نقش کارگردان در مدیریت مراحل و عوامل مختلف تولید،
و چگونگی نظارت کارگردان بر محورهای اصلی و فرعی مراحل تولید، در فیلم انیمیشن و فیلم زنده است، که
به شکل تطبیقی بررسی گردیده است. نتایج این مقاله بدین صور تاند: 1( شناسایی مراحل سه گانه تولید فیلم
انیمیشن و فیلم زنده، و مقایسه روش های تولید؛ 2( معرفی عوامل اصلی در تولید فیل مهای زنده و انیمیشن؛ 3(
مقایسه عهده داران مسئولیت در مراحل مختلف تولید و بررسی نقش، وظیفه و رابطه کارگردان با آنها؛ و 4(
بررسی و تحلیل تطبیقی نظارت کارگردان بر محورهای اصلی و فرعی تولید که مورد استفاده تهیهکنندگان،
مدیران تولید و کارگردانان در سینمای انیمیشن و زنده است.
کارگردانی,فیلم زنده,فیلم انیمیشن,عوامل تولید,مراحل تولید
http://dam.journal.art.ac.ir/article_39.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_39_724800d717af1780e6a8bc43630b9ee9.pdf
دانشگاه هنر
نامه هنرهای نمایشی و موسیقی
2008-2649
2
3
2011
08
23
به سوی نظریه ای تازه دربارة موسیقی مردم پسند
132
119
FA
ساسان
فاطمی
استادیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشگاه تهران، استان تهران
sasanfatemi358@gmail.com
10.30480/dam.2011.40
چکیده
بسیاری از قوم موسیقی شناسان معتقدند که طبق هبندی موسیق یها به «کلاس کی » و «مرد مپسند » در برخی از
کشورهای خاورمیانه امکان پذیر نیست و این دو نوع موسیقی، برخلاف آنچه که در غرب مشاهده می شود، در
این کشورها مرزهای مشخصی با کیدیگر ندارند، به طوری که بسیار اتفاق می افتد که موسیقی دانِ حوزه ای که
ممکن است کلاس کی شناخته شود در حوزة موسیقی مردم پسند نیز فعالیت میکند و محبوبیت عمومی دارد.
هر چند این برداشت از زندگی موسیقایی برخی از کشورهای خاورمیانه نابجا نیست، اما، برخلاف تصور این
قوم موسیقی شناسان، این درهم آمیختگی حوزه ها به هی چوجه منحصر و خاص این کشورها نیست و درغرب
نیز، در ابتدای پیدایش موسیقی مردم پسند، این درهم آمیختگی به نوعی مشاهده می شود. مطالعة مقایسه ایِ
مواردِ ایران و مصر نشان می دهد که پیدایش و رشد موسیقی مردم پسند، چه در غرب و چه در شرق، از قانون
خاصی پیروی میکند و استثنایی در این زمینه وجود ندارد. در واقع، همواره موسیقی مردم پسند در ابتدای
پیدایش، با موسیقی کلاس کی درمی آمیزد و سپس در صورت مهیا بودن شرایط مانند غرب و ایران از آن
جدا می شود و مسیر خود را مستقلاً طی میکند
موسیقی مردم پسند,موسیقی کلاسیک,مزومیوزیک,تصنیف,طقطوقه
http://dam.journal.art.ac.ir/article_40.html
http://dam.journal.art.ac.ir/article_40_99993c05766cc89901da45c055265ec0.pdf